برد بورد (bread Board) چیست؟

روزانه دنیای الکترونیک با سرعت بسیاری رو به پیشرفت است و به همان شکل که با پیشرفت علم ابزار های متنوع برای راحتی کارهای ما ساخته میشود الکترونیک نیز از این مزیت مستثنا نمیباشد. اگر به الکترونیک علاقه داشته باشید برای شروع شناخت مدارها و یا اگر یک مهندس الکترونیک هستید برای انجام پروژه های خود نیاز به برد بورد خواهید داشت، البته میتوان بدون برد بورد هم کارهای خود را انجام دهید. اما همانطور که پیش تر اشاره شده برد بورد برای راحتی کارهای الکترونیکی ما ساخته شده است.برد بورد یک نوع برد فلزی (رسانا) است که بدون نیاز به لحیم کاری و قلع اندود کردن میتوان قطعات الکترونیکی (مثال: خازن،مقاومت و...) ، منبع تغذیه (مثال : باتری) و میکروکنترلر ها (مثال : آردوینو) را به وسیله سیم های جامپر به یک دیگر اتصال داد. در ادامه به جزئیات بیشتر برد بورد میپردازیم.

مزایا استفاده از برد بورد :

شاید برایتان سوال شده باشد که چرا باید از برد بورد استفاده کرد؟ هر شاخه فنی که با ساخت یک وسیله سر و کار داشته باشد نیاز هست که اول بعد از طراحی و برنامه ریزی یک بار به صورت آزمایشی تست و اجرا شود تا عیب ها و نواقص آن معلوم و رفع شود. برای مثال خیاط اول روی یک کاغذ الگو میکشد تا اگر اشتباهی در اندازه یا برش رخ داد کاغذ الگو خسارت ببیند نه پارچه اصلی! در الکترونیک هم همین است، شما اگر بخواهید یک مدار الکترونیک بسازید اگر از همان اول بیایید قطعات را به هم اتصال دهید وقتی مشکل یا عیبی در مدار داشته باشید مجدد باید همه ی

قطعات را باز کنید و دوباره این پروسه را تکرار کنید، این هم زمان زیادی از شما میگیرد و هم ممکن است هنگام جدا سازی قطعات شما خراب شود و بعد از چند بار تکرار واقعا کار خسته کننده ای میشود ولی با استفاده از برد بورد راحت میتوانید بدون احتمال خرابی هم در زمان خود صرفه جویی کنید و هم راحت تر عیب یابی مدار خود را انجام دهید. مزیت دیگری که دارد برای کسانی هست که تازه میخواهند آموزش الکترونیک را شروع کنند و هیچ شناختی به مدار و بورد الکترونیکی ندارند، با استفاده از برد بورد برای این اشخاص راحت میتوانید نوع اتصال مدارات(سری ، موازی) و روش اتصال قطعات به یک دیگر را توضیح دهید.

انواع برد بورد:

برد بورد ها تنوع زیادی ندارند و فقط از لحاظ ظاهر فرق دارند که عمدتا با رنگ های سفید در بازار یافت میشن. برد بورد ها در سه سایز کوچک،بزرگ و متوسط هست که ابعاد آن به ترتیب 165*55 میلی متر (متوسط) ، 200*85 میلی متر (بزرگ) و 35*47 میلی متر (کوچک) ، البته بعضی از برد بورد ها در اطراف خود نری و مادگی دارند و میتوان دو برد بورد را به یک برد بورد بزرگتر تبدیل کرد.

اتصالات برد بورد :

اگر بالای برد بورد ها نگاه کنید دو ردیف از سوراخ ها با فاصله ی بیشتری نسبت به بقیه وجود دارند که اکثر اوقات با رنگ قرمز و آبی مشخص میباشد به این دو ردیف به اصطلاح ترمینال (Terminal) میگویند. منبع ولتاژ می تواند دستگاه منبع تغذیه باشد یا باتری به قسمت ترمینال آبی (منفی) و قرمز (مثبت) وصل میشود. اگر به روی صفحه برد بورد دقت کنید یکسری حروف انگلیسی و اعداد میبیند که حروف از A تا J و اعداد از 1 تا 60 مشخص شده که این حروف و اعداد مثل خانه های شطرنج که برای مثال خانه ی A1 در اولین خانه ردیف اول و ستون اول (اولین خانه ی سمت چپ بالا) وجود دارد اگر به پشت برد بورد توجه کنید(در زیر چسب) مسیر هایی مشخص است.

همانطور که در عکس بالا مشاهده میکنید مسیر هایی که با فلش نشان داده شده لاین های ترمینال هستند و همه ی خانه های ترمینال به هم راه دارند، اما در خانه های وسط فقط پنج خانه ی عمودی به هم راه دارند ( مثال : خانه های A1,B1,C1,D1,E1 به هم راه دارند) اما میتوان با سیم جامپر ، پایه خود قطعات الکترونیکی و یا کلید ها مسیر ها را بهم وصل کنیم.

تاریخچه برد بورد :

در قدیم قبل از اختراع برد بورد افراد به جای آن از تخته های برش نان استفاده میکردند و قطعات را روی آن چوب سخت با میخ و سوزن و مقداری سیم نازک قطعات را به هم وصل میکردند اما در در سال 1960  میلادی توسط اولیور تامسون طرح اولیه و سپس در سال 1971 میلادی شخصی به نام رونالد پرتغال  شکل کامل برد بورد را اختراع و به ثبت رساند.

چه قطعاتی را روی برد بورد وصل میشود:

برای اتصال روی برد بورد دو روش وجود دارد یا خود قطعات را روی برد بورد نصب کرد یا قطعات را به سیم وصل کرده و سر دیگر سیم را درون برد بورد نصب کرد برای مثال باتری را نمیتوان به برد بورد وصل نمود برای اتصال آن به برد بورد باید از جا باتری استفاده کنیم عموما قطعاتی که دارای پایه های بلند و فلزی هستند را میشود به برد بورد وصل کرد مثل مقاومت ها، خازن ها، ترانزیستور ها، دیود ها و ... اما برخی از آن ها مثل بعضی از آی سی ها دارای پین هستند که برای اتصال آن به برد بورد از سوکت آی سی استفاده میکنیم. 

اصطلاح جامپر (Jumper) چیست؟

پیش تر از اصطلاح جامپر در اتصالات برد بورد استفاده کردیم اما جامپر یعنی چه؟ جامپر (Jumper) در فارسی به معنی پریدن هست در نگاه کلی وقتی ما در مدار، خارج از برد قطعه ای را به یک قطعه ی دیگر بر روی برد وصل میکنیم جامپر میگویند، در برد بورد هم به همین شکل است زمانی که ما با استفاده از بعضی سیم های خاص که به سیم های جامپر معروف هستند یک مسیر را به مسیر دیگر وصل میکنیم برای مثال خانه ی B2 را به خانه ی D3 بهم وصل میکنیم جامپر میگویند.

جمع بندی:

امروزه با سرعت بالای پیشرفت علم واقعا صحبت قاطع راجع به این که استفاده از این وسایل بهترین روش است سخت است چون شاید همین فردا یک محصول جدید وارد بازار شود که بهتر از برد بورد باشد و بتوانیم راحت تر قطعات را به هم وصل کنیم و مدار خود را تست کنیم، اما در حال حاضر این وسیله برای کسانی که میخواهند الکترونیک یاد بگیرند و درک عمیقی از اتصالات سری و موازی و خیلی چیز های دیگر داشته باشند بسیار مناسب است و برای انجام پروژه عقل حکم میکند که در مرحله اول تست و بعد اجرایی شود تا رفع اشکال و نواقص راحت تر صورت بگیرد.