ماینر یا دستگاه استخراج به تجهیزات سخت‌افزاری و نرم‌افزاری گفته می‌شود که برای استخراج رمزارزها به کار می‌رود. استخراج یا ماینینگ به فرایند تأیید و اضافه کردن تراکنش‌ها به دفتر کل عمومی یک رمزارز به نام بلاک‌چین اشاره دارد. این کار نیاز به انجام محاسبات ریاضی بسیار پیچیده‌ای دارد که تنها با دستگاه‌های تخصصی، و قدرت پردازشی بالا امکان‌پذیر است.

اهمیت ماینرها در شبکه بلاک‌چین

ماینرها با تولید بلاک‌های جدید، وظیفه‌ی اصلی در تأیید و تضمین امنیت تراکنش‌های کاربران را دارند. آن‌ها علاوه بر تأیید تراکنش‌ها، با حل مسائل ریاضی پیچیده، زنجیره‌ای امن و غیرقابل‌تغییر ایجاد می‌کنند که به شبکه‌ی بلاک‌چین کمک می‌کند تا بدون واسطه‌ها و به صورت غیرمتمرکز به کار خود ادامه دهد. به‌طورکلی، اگر ماینرها وجود نداشتند، امنیت و عدم تمرکز در رمزارزها به خطر می‌افتاد.

ساختار و عملکرد بلاک‌چین

بلاک‌چین مانند زنجیره‌ای از بلاک‌ها عمل می‌کند که هر بلاک شامل فهرستی از تراکنش‌های تایید شده است. هر بلاک در نهایت به بلاک قبلی متصل می‌شود و اطلاعات آن به زنجیره‌ی قبلی اضافه می‌شود. یکی از مهم‌ترین ویژگی‌های بلاک‌چین این است که تغییر اطلاعات در آن تقریباً غیرممکن است؛ زیرا تغییر یک بلاک، نیازمند تغییر همه‌ی بلاک‌های قبلی و ایجاد توافق در کل شبکه است که این امر به دلیل پیچیدگی محاسباتی تقریباً غیرممکن و بسیار پرهزینه است.

تاریخچه ماینینگ و ظهور رمزارزها

در سال ۲۰۰۸، با انتشار مقاله‌ای توسط فردی با نام مستعار ساتوشی ناکاموتو، ایده‌ی بیت‌کوین و ماینینگ معرفی شد. اولین ماینرها افراد عادی بودند که با استفاده از کامپیوترهای شخصی خود به شبکه‌ی بیت‌کوین پیوستند. از آن زمان تاکنون، روش‌های ماینینگ و دستگاه‌های ماینر به شدت تغییر کرده‌اند و پیشرفته‌تر شده‌اند. در ادامه، به مراحل تکاملی دستگاه‌های ماینینگ می‌پردازیم.

دستگاه‌های ماینینگ: از CPU تا ASIC

دستگاه‌های استخراج، با گذشت زمان پیشرفته‌تر شده‌اند و به دسته‌های مختلف تقسیم می‌شوند:
پردازنده مرکزی (CPU): در اوایل، استخراج با استفاده از پردازنده‌های کامپیوترهای شخصی انجام می‌شد. هرچند که این روش در ابتدا کافی بود، با افزایش تعداد ماینرها و سختی شبکه، استخراج با CPU ناکارآمد شد.
پردازنده گرافیکی (GPU): با گذشت زمان، استخراج‌کنندگان به استفاده از کارت‌های گرافیکی روی آوردند، چرا که پردازنده‌های گرافیکی به مراتب توانایی پردازش محاسبات سنگین‌تر و پیچیده‌تری را داشتند. این مرحله یک جهش بزرگ در استخراج رمزارزها به شمار می‌آید.
مدار مجتمع ویژه برنامه (ASIC): دستگاه‌های ASIC که تنها برای استخراج رمزارزها طراحی شده‌اند، در حال حاضر رایج‌ترین و قوی‌ترین نوع دستگاه‌های ماینینگ هستند. این دستگاه‌ها سرعت و کارایی بسیار بالاتری نسبت به GPU دارند، اما هزینه‌ی اولیه و مصرف برق بالاتری نیز دارند.
ماینینگ ابری (Cloud Mining): در سال‌های اخیر، ماینینگ ابری نیز به عنوان گزینه‌ای برای افرادی که تجهیزات فیزیکی ماینینگ ندارند، پدید آمده است. کاربران می‌توانند از راه دور و با پرداخت هزینه، قدرت پردازش را از شرکت‌هایی که تجهیزات تخصصی دارند اجاره کنند.

نحوه‌ی محاسبه درآمد ماینرها

درآمد ماینرها معمولاً از دو بخش تشکیل می‌شود:
پاداش بلاک: شبکه برای هر بلاکی که به‌طور موفقیت‌آمیز استخراج می‌شود، به ماینر پاداشی به‌صورت رمزارز می‌دهد. این پاداش در شبکه بیت‌کوین در هر چهار سال نصف می‌شود؛ این رویداد را هاوینگ (Halving) می‌نامند.
کارمزد تراکنش‌ها: کارمزد تراکنش‌های موجود در بلاک نیز به عنوان پاداش به ماینر تعلق می‌گیرد.
این درآمد وابسته به عوامل زیادی از جمله سختی شبکه، هزینه برق، و تجهیزات مورد استفاده است. به همین دلیل، قبل از شروع استخراج، باید سودآوری ماینینگ و هزینه‌های جانبی را دقیقاً محاسبه کرد.

سختی شبکه چیست؟

سختی شبکه یکی از عوامل مهم در ماینینگ است و نشان‌دهنده‌ی میزان پیچیدگی حل مسائل ریاضی است. هرچه تعداد ماینرها بیشتر باشد، سختی شبکه افزایش می‌یابد تا میانگین زمانی ایجاد هر بلاک ثابت بماند. در بیت‌کوین، این تنظیم هر دو هفته یک بار انجام می‌شود.

هزینه‌ها و چالش‌های ماینینگ

استخراج رمزارزها علاوه بر درآمدزا بودن، چالش‌هایی نیز به همراه دارد:
هزینه‌های برق: ماینینگ نیاز به مصرف انرژی زیادی دارد و هزینه‌ی برق می‌تواند بخش عمده‌ای از سود ماینرها را کاهش دهد.
نگهداری و تجهیزات: دستگاه‌های ماینینگ نیازمند نگهداری و تعویض قطعات هستند. گرمای تولید شده توسط دستگاه‌ها نیز به تهویه مناسب و هزینه‌های خنک‌سازی نیاز دارد.
ریسک بازار رمزارز: قیمت رمزارزها نیز بسیار نوسان دارد و می‌تواند سود ماینینگ را به‌شدت تحت تاثیر قرار دهد.

عوامل تاثیرگذار بر سودآوری ماینینگ

چندین عامل بر سودآوری ماینینگ تاثیر دارند که شامل موارد زیر می‌شود:
هزینه‌ی برق: با توجه به مصرف بالای انرژی، کشورهایی که برق ارزان‌تری دارند برای ماینینگ مناسب‌تر هستند.
قیمت رمزارز: قیمت رمزارزی که استخراج می‌شود نیز مستقیماً بر سودآوری تأثیرگذار است.
تجهیزات ماینینگ: استفاده از دستگاه‌های ASIC با قدرت بالا، امکان افزایش بهره‌وری را فراهم می‌کند.
سختی شبکه: هرچه سختی شبکه افزایش یابد، قدرت محاسباتی بیشتری برای استخراج موفق لازم است که این امر هزینه‌ها را بالا می‌برد.

تاثیرات زیست‌محیطی و اجتماعی ماینینگ

مصرف انرژی بالا برای ماینینگ، مسئله‌ای زیست‌محیطی است. در برخی کشورها، دولت‌ها قوانینی برای محدود کردن یا کاهش ماینینگ وضع کرده‌اند تا مصرف انرژی کنترل شود. علاوه بر این، بعضی کشورها برق ارزان و انرژی تجدیدپذیر را برای ماینرها فراهم می‌کنند تا اثرات مخرب کمتری بر محیط‌زیست داشته باشند.

سخن پایانی

در پایان، استخراج یا ماینینگ دنیای جذابی است که به دلیل ساختار غیرمتمرکز و امنیت بالای شبکه‌های بلاک‌چین، اهمیت زیادی در دنیای رمزارزها دارد. ماینینگ علاوه بر سودآوری بالقوه، نیازمند تجهیزات و دانش فنی مناسب است و چالش‌هایی از جمله هزینه‌ی برق و تجهیزات به همراه دارد. امیدواریم این مقاله به همه‌ی سوالات و کنجکاوی‌هایتان درباره‌ی ماینر و دنیای ماینینگ پاسخ داده باشد!